Trong xã hội hiện đại, nhu cầu làm đẹp và giữ dáng ngày càng tăng cao, đặc biệt là với chị em phụ nữ. Trong số những phương pháp giảm cân phổ biến, thuốc giảm cân thường được nhiều người lựa chọn vì tính tiện lợi và hiệu quả nhanh chóng. Tuy nhiên, đằng sau lớp vỏ hào nhoáng ấy lại tiềm ẩn vô số tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe nếu không sử dụng đúng cách. Hãy cùng ReviewMuaSam tìm hiểu tác hại của thuốc giảm cân qua bài viết dưới đây để bảo vệ chính mình và người thân yêu.
Thuốc giảm cân là gì?
Thuốc giảm cân là loại dược phẩm hoặc thực phẩm chức năng hỗ trợ kiểm soát cân nặng. Chúng hoạt động theo nhiều cơ chế khác nhau, bao gồm:
- Ức chế cảm giác thèm ăn
- Tăng tốc độ trao đổi chất
- Giảm hấp thụ chất béo từ thức ăn
- Gây cảm giác no lâu
- Thúc đẩy quá trình bài tiết nước và chất thải ra khỏi cơ thể
Hiện nay, thị trường có nhiều loại thuốc giảm cân được kê đơn hoặc bán tự do, trong đó một số sản phẩm đã được FDA (Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ) phê duyệt như: Orlistat (Xenical), Bupropion/Naltrexone, Saxenda, Qsymia, Wego Vy (semaglutide)… Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp để sử dụng thuốc giảm cân.
Có nên uống thuốc giảm cân không?
Các chuyên gia khuyến cáo chỉ nên sử dụng thuốc giảm cân trong những trường hợp thật sự cần thiết, ví dụ như:
- BMI (chỉ số khối cơ thể) trên 30
- BMI từ 27 trở lên kèm theo các yếu tố nguy cơ như cao huyết áp, đái tháo đường, mỡ máu cao, bệnh tim mạch…
Tuyệt đối không nên tự ý dùng thuốc giảm cân nếu chưa được bác sĩ thăm khám và chỉ định, vì tác hại của thuốc giảm cân là rất đáng lo ngại, nhất là khi dùng sai cách hoặc lạm dụng trong thời gian dài.
Tác hại của thuốc giảm cân: Những mối nguy tiềm ẩn
1. Ảnh hưởng đến tuyến giáp
Một số thuốc giảm cân chưa được cấp phép có chứa thành phần tyrosine – chất ảnh hưởng đến hormone tuyến giáp. Khi tích tụ quá nhiều, tyrosine có thể gây rối loạn chức năng tuyến giáp, dẫn đến suy giáp, bướu cổ hoặc rối loạn nhịp tim.
2. Gây hại tim mạch
Các loại thuốc giảm cân có chứa chất kích thích như phentermine, ephedra từng bị cấm vì gây ra các bệnh lý như xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, đột quỵ… Đặc biệt, người có tiền sử bệnh tim không nên sử dụng bất kỳ loại thuốc giảm cân nào.
3. Tác động xấu đến gan
Gan là cơ quan lọc độc tố và chuyển hóa thuốc. Việc sử dụng thuốc giảm cân lâu dài, đặc biệt là Orlistat, có thể khiến gan bị quá tải, dẫn đến tổn thương hoặc thậm chí suy gan nếu không kiểm soát liều lượng.
4. Gây suy thận
Thuốc giảm cân có thể làm tăng áp lực lên thận do cơ chế đào thải chất béo và độc tố. Lạm dụng thuốc sẽ khiến thận phải làm việc quá mức, dẫn đến suy thận cấp hoặc mạn tính – tình trạng không thể phục hồi.
5. Rối loạn hệ tiêu hóa
Một số thuốc ức chế hấp thụ chất béo gây ra các triệu chứng như đầy hơi, tiêu chảy, táo bón, buồn nôn. Các thành phần như methylcellulose và sterculia thường không hấp thụ vào máu nhưng gây cản trở hoạt động bình thường của đường ruột, dẫn đến rối loạn vi sinh và tiêu hóa.
6. Ảnh hưởng tâm thần
Thuốc giảm cân hoạt động bằng cách tác động lên hệ thần kinh trung ương để tạo cảm giác chán ăn. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề như:
- Lo âu, trầm cảm
- Mất ngủ
- Hoang tưởng, cáu gắt
- Giảm khả năng tương tác xã hội
7. Gây nghiện
Một số loại thuốc giảm cân chứa chất gây nghiện hoặc tạo cảm giác sảng khoái giả. Người dùng dễ rơi vào tình trạng lệ thuộc thuốc, sử dụng không đúng liều lượng để duy trì hiệu quả, từ đó gây nghiện và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần và thể chất.
8. Đau đầu, mất ngủ
Việc ức chế thần kinh trung ương có thể gây đau đầu, mệt mỏi và mất ngủ kéo dài. Đặc biệt nếu uống thuốc giảm cân vào buổi tối, bạn sẽ cảm thấy tỉnh táo bất thường, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và tinh thần ngày hôm sau.
9. Phản ứng dị ứng và viêm da
Một số người mẫn cảm với thành phần thuốc có thể bị dị ứng, nổi mẩn ngứa, ngứa ran hoặc thậm chí là viêm da. Điều này càng nghiêm trọng hơn nếu gan bị tổn thương không thể đào thải độc tố đúng cách.
10. Suy giảm hệ miễn dịch
Thuốc giảm cân khiến người dùng ăn ít hơn, hấp thu dinh dưỡng kém đi. Kéo dài sẽ gây thiếu hụt vitamin, khoáng chất thiết yếu, khiến hệ miễn dịch suy yếu, cơ thể dễ bị tấn công bởi virus, vi khuẩn gây bệnh.
11. Gây tăng cân trở lại
Sau khi ngừng thuốc, nhiều người gặp phải hiện tượng tăng cân “bù”, do cơ thể phản ứng lại với việc bị kiềm chế quá lâu. Tình trạng trao đổi chất thay đổi, cảm giác đói tăng mạnh, khiến bạn ăn nhiều hơn và tăng cân nhanh chóng.
12. Không mang lại hiệu quả giảm cân bền vững
Nhiều thực phẩm chức năng quảng cáo giảm cân “thần tốc” chỉ tác động tức thời bằng cách mất nước hoặc làm đầy bụng. Chúng không giúp đốt mỡ thật sự, nên khi ngừng dùng, cân nặng trở lại như cũ hoặc thậm chí tăng thêm. Một số còn chứa chất cấm gây hại cho sức khỏe gan, thận.
Kết luận
Sử dụng thuốc giảm cân là con dao hai lưỡi. Nếu dùng đúng chỉ định và được theo dõi bởi bác sĩ, thuốc có thể hỗ trợ người béo phì cải thiện cân nặng. Tuy nhiên, tự ý sử dụng hoặc lạm dụng thuốc lại gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng.
Để giảm cân an toàn và hiệu quả, bạn nên:
- Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng dinh dưỡng
- Tăng cường vận động thể chất mỗi ngày
- Ngủ đủ giấc và giữ tâm lý tích cực
- Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thuốc giảm cân nào
Hãy là người tiêu dùng thông thái, hiểu rõ tác hại của thuốc giảm cân để bảo vệ sức khỏe lâu dài cho bản thân và gia đình.
